Hac, İslamiyet’in beş farzından ve önemli şeairindendir. biri olan çok önemli bir ibadettir. Her Müslümanın yerine getirmesi gereken kutsal bir görevdir. Ne var ki yalnızca ekonomik ve fiziksel olarak gücü yetenlere farz kılınan bu ibadet, Allah’a olan teslimiyetin zirvesidir. Hac ile ilgili ayetler ve hadislerinden örneklerle, bu ibadetin önemini göstereceğiz. Hac ibadetinin ayrıntılı açıklaması için tıklayınız.
I. Hac Ayetleri
Kur’an-ı Kerim, Hac ibadetini türlü ayetlerle açıklamış ve bu ibadetin gerekliliğini çok kere vurgulamıştır. Hac ayetleri, yalnızca bir fiziksel yolculuk değil, aynı zamanda ruhsal bir teslimiyetin lüzumunu da vurgular. Hac’la ilgili önemli ayetlerden bazıları yazımızda aktarılmıştır.
a) Bakara Suresi: 196. Ayet
“Haccı ve Umreyi Allah için tamamlayın. Eğer alıkonursanız, kolayınıza gelen bir kurban gönderin. Kurban yerine varıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin. Hasta olan yahut başında rahatsızlığı bulunan kimse oruç tutar, sadaka verir veya kurban keser. Güvenliğe kavuştuğunuzda, kim Hac zamanına kadar Umre’den faydalanmak isterse, kolayına gelen bir kurban keser. Fakat kurban bulamayan, Hac sırasında üç gün ve döndüğünde yedi gün olmak üzere, toplam on gün oruç tutar. Bu, ailesi Mescid-i Haram’da oturmayanlar içindir. Allah’a karşı gelmekten sakının ve bilin ki Allah’ın cezası çok şiddetlidir.”
(Bakara, 2:196)
b) Hac Suresi: 27-29. Ayetler
“İnsanlar arasında haccı ilan et ki, gerek yaya olarak gerekse uzak yollardan gelen zayıf develer üzerinde sana gelsinler. Ta ki kendileri için faydalı olan şeylere şahit olsunlar, Allah’ın onlara rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanlar üzerine belli günlerde Allah’ın adını ansınlar. Artık ondan hem kendiniz yiyin hem de yoksula ve fakire yedirin. Sonra kirlerini gidersinler, adaklarını yerine getirsinler ve o eski evi (Kâbe’yi) tavaf etsinler.”
(Hac, 22:27-29)
c) Âl-i İmran: 96-97. Ayetler
“İnsanlar için ilk kurulan ev, Mekke’deki mübarek ve âlemler için hidayet kaynağı olan Kâbe’dir. Orada apaçık deliller vardır; İbrahim’in makamı vardır. Kim oraya girerse güven içinde olur. Yoluna gücü yetenlerin o evi haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır. Kim inkâr ederse bilsin ki Allah âlemlerden müstağnidir.”
(Âl-i İmran, 3:96-97)
II. Hac Hadisleri
Peygamber Efendimiz (S.A.V.), Hac ibadetinin faziletlerini ve yerine getirilme şeklini birçok hadisle açıklamıştır. Bu Hac hadisleri, ibadetine dair derin bir anlayış sunar.
a) Günahlardan Arınma ve Manevi Temizlik
“Kim Allah için hacceder ve bu esnada kötü söz söylemez ve günah işlemezse, anasından doğduğu günkü gibi tertemiz olur.”
(Buhari, Hac: 4; Müslim, Hac: 311)
b) Hac Yolculuğunun Sevabı
“Makbul bir Haccın karşılığı ancak cennettir.”
(Buhari, Hac: 1; Müslim, Hac: 438)
c) Hac ve Umre Arasındaki Bağlantı
“Bir Hac, diğer Hac’a kadar olan günahları siler. Umre ise Hac’a hazırlık yapmayı sağlar.”
(Ebu Davud, Hac: 76)
III. Hac İbadetinin Manevi ve Toplumsal Önemi
a) Manevi Kazanımlar
Kâbe’yi tavaf etmek, Arafat’ta vakfe yapmak ve Müzdelife’de dua etmek, kişiyi hem ruhsal hem de manevi olarak yeniler. “Hacılar ve Umreciler, Allah’ın misafirleridir. O’ndan bir şey isterlerse, Allah onların isteklerini karşılar; O’na dua ederlerse, dualarını kabul eder.”
(İbn Mace, Hac: 5)
b) Toplumsal Birlik ve Dayanışma
Hac, farklı coğrafyalardan gelen Müslümanları bir araya getirir. Zengin, fakir, genç, yaşlı demeden herkesin ihrama bürünerek eşitlenmesi, İslamiyet’in adalet anlayışının bir sembolüdür. İhram nedir? İhram nasıl giyilir? Öğrenmek için tıklayınız.
c) Hac Ayetlerinde Sabrın Önemi
Kur’an’da: “Şüphesiz Allah, sabredenlerle beraberdir.” (Bakara, 2:153) “Hac yolculuğunda çekilen her sıkıntı, kişinin günahlarının bağışlanmasına ve derecesinin yükselmesine vesiledir.” (Tirmizi, Hac: 25)
Umre ile Haccın farklarını öğrenmek için tıklayınız.
Sonuç
Hac, İslam’ın temel ibadetlerinden biri olarak, Müslümanların Allah’a olan bağlılıklarını ve teslimiyetlerini ifade etme yoludur. Ve bunun dışında birçok kemalât ve füyuzâta medar bir ibadettir. Hatta kişi muvakkaten velâyet derecesine dahi ulaştırır. Dolayısıyla bu Hac ile ilgili ayet ve hadisleri bilip bundan sonra manalarını okumak her müslüman için elzemdir. Özellikle hac ibadeti yapmadan bunları bilmek lazımdır. Çünkü ibadet vaktinden önce ibadetin ruhu, manası anlaşılmalıdır. Özetle bu ibadetin hem manevi hem maddi hem toplumsal hem ferdi yönlerini anlamada temel kaynaklardır.
