Say Nedir?

Say nedir, hac ve umre ibadetleri sırasında gerçekleştirilen önemli bir rükündür. Bu ibadet, Safa ve Merve tepeleri arasında belirli bir şekilde yedi kez gidip gelmeyi içerir. Say, Hz. İbrahim’in eşi Hz. Hacer’in, oğlu Hz. İsmail için su arayışı sırasında Safa ve Merve tepeleri arasında koşarak su bulma çabasını anmak amacıyla yapılır. Say, Müslümanlar için hem Allah’a olan bağlılığın hem de sabır ve azmin sembolüdür.

Say’ın Anlamı ve Önemi

“Say” kelimesi Arapça’da “koşmak” veya “çaba göstermek” anlamına gelir. Dini bir terim olarak say, hac ve umre ibadetleri sırasında Safa ve Merve tepeleri arasında yedi kez gidip gelmeyi ifade eder. Say, Hz. Hacer’in oğluna su ararken yaşadığı zorlukları ve Allah’a olan teslimiyetini simgeler. Bu rükün, Müslümanların da aynı şekilde Allah’a olan güvenlerini ve teslimiyetlerini göstermeleri gerektiğini hatırlatır.

Say, hac ve umre ibadetlerinin vazgeçilmez bir parçasıdır ve Kuran-ı Kerim’de de bu ibadetin önemi vurgulanmıştır:

“Şüphesiz Safa ile Merve Allah’ın (dininin) nişanlarındandır. Onun için her kim hac veya umre niyetiyle Kâbe’yi ziyaret ederse, bu iki tepe arasında gidip gelmesinde bir günah yoktur.” (Bakara, 2:158)

Say’ın Yapılışı

Say ibadeti, belirli kurallara uygun olarak yerine getirilir ve aşağıdaki adımlarla gerçekleştirilir:

1. Niyet: Say ibadetine başlamadan önce niyet edilir. Bu niyet, hac veya umre ibadetinin bir parçası olarak say yapma arzusunu ifade eder.
2. Safa Tepesi’nden Başlama: Say, Safa tepesinden başlar. Hacı adayı, Safa tepesine gelerek Kâbe’ye doğru dönüp dua eder ve ardından Merve tepesine doğru yürümeye başlar.
3. Safa ve Merve Arasında Yedi Kez Gidip Gelme: Safa’dan başlayarak Merve’ye doğru yedi kez gidip gelinir. Her bir gidiş veya dönüş, bir “şavt” olarak adlandırılır. Say, toplamda yedi şavttan oluşur, yani Safa’dan başlayıp Merve’ye varıldığında bir şavt, Merve’den Safa’ya dönüldüğünde ise ikinci şavt tamamlanmış olur.
4. Koşarak Yapılan Bölüm: Say sırasında, Safa ve Merve arasındaki belirli bir bölümde koşmak sünnettir. Bu koşu, Hz. Hacer’in su arayışı sırasında gösterdiği çabayı simgeler. Erkekler bu bölümde hafifçe koşarak, kadınlar ise normal hızda yürüyerek ilerlerler.
5. Dualar ve Zikirler: Say sırasında dualar etmek, zikir çekmek ve Allah’a niyazda bulunmak adettendir. Hacı adayları, bu ibadet boyunca Allah’tan yardım ve bağışlanma dilerler.
6. Merve Tepesi’nde Tamamlama: Yedi şavt tamamlandığında, say ibadeti Merve tepesinde sona erer. Hacı adayları, burada dua eder ve ibadeti tamamlar.

Say’ın Manevi Anlamı

Say, Müslümanlar için derin bir manevi anlam taşır. Hz. Hacer’in çocuğu için su arayışı sırasında yaşadığı zorluklar ve Allah’a olan teslimiyeti, Müslümanlar için bir ders niteliğindedir. Say, Allah’a olan güveni, sabrı ve teslimiyeti simgeler. Bu rükün, Müslümanların da hayatlarında karşılaştıkları zorluklara karşı sabırlı olmaları ve Allah’a güvenmeleri gerektiğini hatırlatır.

Say ibadeti, Müslümanların günlük hayatta karşılaştıkları zorluklara karşı nasıl bir tutum sergilemeleri gerektiğini öğretir. Hz. Hacer’in, çölde su ararken gösterdiği sabır ve azim, Müslümanlar için bir örnektir. Say sırasında yaşanan fiziksel çaba, manevi bir arınma ve Allah’a olan bağlılığın bir ifadesidir.

Say’ın Tarihi ve Kültürel Önemi

Say, İslam tarihinin en önemli olaylarından biri olan Hz. İbrahim, Hz. Hacer ve Hz. İsmail’in hikayesiyle yakından ilişkilidir. Hz. İbrahim’in, Allah’ın emriyle eşi Hacer ve oğlu İsmail’i Mekke’de bırakması ve ardından Hacer’in su arayışı, say ibadetinin temelini oluşturur. İslam tarihinde bu olay, Allah’ın yardımının her zaman yakın olduğunu ve sabırlı olmanın önemini vurgular.

Say, İslam kültüründe derin bir manevi ve kültürel öneme sahiptir. Bu ibadet, Müslümanlar arasında birlik ve beraberlik duygularını pekiştirir ve Allah’a olan bağlılığı derinleştirir. Say, sadece hac ve umre sırasında yapılan bir ibadet değil, aynı zamanda Müslümanların hayatlarının her anında uygulamaları gereken bir ders niteliğindedir.

Sonuç olarak, say, İslam dininde hac ve umre ibadetlerinin önemli bir parçası olan ve Müslümanların manevi yolculuğunda derin bir anlam taşıyan bir ibadettir. Say, Allah’a olan güveni, sabrı ve teslimiyeti simgeler ve Müslümanlar için hayatlarında karşılaştıkları zorluklarla başa çıkma konusunda bir rehber niteliğindedir.